Digitalisering in de bouw: cruciale brug tussen werf en kantoor

“De bouwindustrie is niet alleen een belangrijke, maar ook een innovatieve sector”, beklemtoont Niko Demeester, toekomstig CEO van de Confederatie Bouw. Hij zal eind dit jaar de fakkel overnemen van de huidige CEO Robert de Mûelenaere. Bouwberoepen en -technieken evolueren zo snel dat constante innovatie een noodzaak blijkt. “De fase van de sensibilisering zijn we al lang voorbij in onze sector”, stelt Demeester. “Zo is het zeker niet de eerste keer dat we ons verhaal doen in een webinar over digitalisering.”

Eerst de backoffice

De impact en potentiële voordelen van digitalisering zijn niet te onderschatten. Elke digitale transformatie begint vanzelfsprekend in de backoffice. Daar vindt het hele planningsproces plaats, voor de eigenlijke bouw van start gaat. “De tijd waarin we al die plannen op papier tekenden, ligt nu definitief achter ons. Vandaag werken we enkel nog met digitale bouwplannen.”

“Het belangrijkste instrument in die cruciale beginfase van elk bouwproject is zonder meer BIM: Building Information Modelling, of bouwwerkinformatiemodel,” legt Niko Demeester uit. “Met BIM kan je een virtuele tour maken door een gebouw of constructie, nog voor de echte werf van start gaat. Op die manier kan je tijdig eventuele fouten en problemen detecteren. Zo vermijd je niet alleen onnodige kosten en bouwfouten, maar ook heel wat vervelende discussies achteraf.”

Naast interactieve 3D-technologie bevat BIM ook heel wat ingebouwde intelligentie die het mogelijk maakt om allerlei visuele simulaties te doen. En tegelijk letterlijk de gevolgen ervan te zien. “Verplaats je een trap in je bouwplan? Dan zal de applicatie bijvoorbeeld aangeven dat je daardoor op een waterleiding botst. Een ander voorbeeld: heb je niet alle ruimtes volledig ingepland, met alle bouwelementen en -technieken die erbij horen? Dan zal de applicatie dat eveneens signaleren.”

Ten slotte laat het gebruik van BIM ook toe om het materiaalbeheer te optimaliseren. “Je kan op voorhand al exact uitrekenen hoeveel materiaal je nodig zal hebben en hoeveel dat precies gaat kosten. Hetzelfde geldt voor de duur en de volgorde van de verschillende installaties in de opeenvolgende bouwfasen. Zo kan je niet alleen je bouwmaterialen en -kosten, maar ook je volledige bouwproces veel accurater plannen. En daar is uiteindelijk iedereen bij gebaat”, weet Niko Demeester.

Vervolgens de werf

Meer en meer worden de data en toepassingen uit de backoffice ook op de werf gebruikt. Zo kan de werfleider de bouwplannen ter plekke consulteren, op elk moment en zo goed als in realtime. Waar nodig kan hij de geplande werken bijsturen. Bovendien anticipeert hij meteen op de impact van zijn ingrepen op bijvoorbeeld de voorziene kosten, het tijdsbestek en de andere ruimtes van het gebouw.

Niet alleen de werfleider, ook de arbeiders gaan steeds vaker aan de slag met digitale toepassingen. Daarvoor hanteren zij vandaag gebruiksvriendelijke digitale apparatuur: van smartphones en tablets tot drones en camera’s. “Als arbeiders een visuele inspectie moeten doen, sturen zij bijvoorbeeld zelf een drone aan om de werf van bovenaf te bekijken.” 

Dankzij digitale apparatuur is het mogelijk om op de werf zelf de monitoring, de veiligheid en preventie en finaal ook het materiaalbeheer te optimaliseren. Door materiaal en machines bijvoorbeeld te voorzien van RFID-technologie, kan u op elk moment nagaan waar ze zich bevinden. En gaat u zo verlies en diefstal tegen. U kan ook automatisch en proactief een bericht naar de backoffice laten versturen, zodra er een onderhoud of herstelling nodig is. “Daarmee is de digitale cirkel rond”, weet Demeester. “De informatiestroom die eerst enkel van de backoffice naar de werf liep, gaat nu ook in omgekeerde richting: terug naar de backoffice, waar hij de logistieke operaties, de personeelszaken, het voorraadbeheer en nog zo veel meer aanstuurt.”